"Imaginata është ma e rëndësishme se dituria, sepse është e kufizuar" – kështu thoshte fizikanti më i madh i të gjitha kohrave, themeluesi i Teorisë së Relativitetit dhe bartësi i Çmimit Nobel Albert Ajnshtajn.
Por cili shknctar deri në vitin 2016 do të mund të besonte se imagjenata e gjeniut Ajnshtan kishte arritur deri në thellësi të universit prej 1,3 miliardë vite larg. Në ketë vitë universi foli me ne me gjuhën e tij. Eksperimentalisht u vertëtur ajo që Ajnshtajni kishte parashikuar para 100 vite dhe kishte formuluar parimin e katërt e të fundit të Teorisë së Përgjithshme të Relativitetit: ekzitimi i valëve gravitacionale.
Para 1,3 miliardë vite në univers kishte ndodhur një përplasje e jashtëzakonschme. Dy vrima të zeza ishin afrua shumë afër dhe të rrotulloheshin kundra njëra-tjetrës. Në fillim ngadal, por më vonë gjithënjë e ma shpejtë ku edhe përplasën. Nodhi një epsplodim i përmasave të jashtëzakonshme. Nga kjo dalin valët gravitationale. Ato përhapëshi gjithnjë në univers.
Astronomet me qindra vite ishin vu në gjurmë të këtyre valëve. Por pa sukses. Deri me 14 shtator 2015. Valët arrin në Tokë dhe pjesë shumë të vogla të sekondës shkatuan dridhje. Për ne ishte të pa ndjeshme, por jo edhe për aparatët matëse të shkencëtarëse, të cilat regjstruan këto signale.Ky signal ishte për shkencëtarët një sensacion i shekullit. Kjo ishte prova e valëve gravitacionale dhe kjo hapi plotësisht një dtitare të re në univers.
Jo më pak se 10000 fizikanë dhe astronom kishin punuar për gjashtë muaj deri me 11 shkurt 2016 publikuan rresultatët e eksperimentit. Ajnhtajni edhe kësaj raste kishte të drejtë.
Janë edhe dy fakte e bëjnë që Albert Ajnshteinit edhe sot të konsiderohet shkencëtari më gjenial:
1. Është shkenctari më i ri që i ka kontribuar njerëzimin. Ai kishte vetë 25 kur publikoj Teorinë Speziale të Relativitetit dhe u vunë bazat e fizikës moderne.
2. Nuk njhet ende shkenctar tjetër që kontributi i tij shkncor të gjenë një zpatueshmëri ma të madhe gjatë ditës. Fjala është për sistemin e novigimit, që bazohet ktyesisht në Teorinë Reltivitetit të Ajnshtajnit. Ketë sytem e posedon çdo mjetë qarkullimi, satelitë të panumërt që rrotullohen për qëllime të ndryshme rreth Tokës, madje edhe çdo telefon celular. Kush nuk posedon sot në duart të tyre një mjetë të tillë dhe e mund ta dijmë madje saktësisht vendqëndimin e të afërmit.
Autor Abdyl Berisha